خالی شدن اصلاب کافران از مؤمنین

یکی از علت های غیبت امام(ع) از امّت این است که تمامی زاده های مؤمنین از صلب اجدادشان خارج شود تا جایی که اگر حتّی یک مؤمن باقی باشد که در نسل کافران وجود داشته باشد، غیبت آن قدر به طول خواهد انجامید که آن مؤمن نیز به دنیا بیاید و نسل کافران از مؤمنان کاملا جدا و مشخص شود. چنانکه امیر المؤمنین در جنگهای اسلام، اگر متوجه می شدند از نسل این کافران و دشمنان اسلام و اهل بیت(ع) در آینده مؤمنی متولّد خواهد شد از کشتن آن اجتناب می کردند.

«هُمُ الَّذینَ کَفَروا وَ صُدّوکُم عَن المسجِدِ الحَرام وَالهَدیَ مَعکوفآ اَن یَبلُغَ مَحِلَّهُ وَ لَولا رِجالُ مؤمِنون وَ نِساءُ مؤمناتُ لَم تَعلَموهُم اَنتَطَوُهُم فَتُصیبِکُم مِنهُم مَعَرَّةَ بِغَیرِ عِلمِ لِیُدخِلَ الله فی رَحمَتِهِ مَن یَشاء…»

اگر آنان از هم جدا می شدند (عناصر کفر و ایمان) همانا افراد کافر از ایشان را به عذابی دردناک معذّب می ساختیم. فتح ۲۵

امام صادق(ع) فرمودند: همانا خداوند عزّوجلسپرده های مؤمنی در اصلاب کافر و منافق داشت، پس علی(ع) پدران را نمی کشت تا اینکه آن ودیعه ها بیرون آیند و چون آن ودایع بیرون آمدند، آن حضرت به کشتن آنان اقدام کرد و همین طور قیام کننده ما اهل بیت ظاهر نخواهد شد تا اینکه سپرده های خداوند بیرون بیایند و چون ظاهر گردند آن جناب نیز ظهور خواهد نمود و مخالفان راخواهد کشت.(تمام النعمة ج۲ ص۴۶۱ )

مهلت به ستمگران

امام صادق(ع) فرمودند: سبب غیبت و تأخیر این امر آن است که زمان دولت های باطل بگذرد تا اینکه یکی از ایشان نگویند که اگر من مالک و حکمران بودم هر آینه عدالت و احسان به زیر دستان خود می کردم، پس خداوند ایشان را قبل از آن حضرت مالک گردانید زیرا دولت مهدی آل محمّد(ص) آخرین دولت هاست و متّصل به قیامت می شود چنانچه در اخبار متواتره وارد شده تا آنکه از برای احدی از ایشان بر خدا حجّت نباشد.( دارالسلام ) ابتلاء و امتحان

به فرموده بسیاری از احادیث و روایات اهل بیت(ع)، امتحان، یکی از حکمت ها و علّت هایی است که برای غیبت ذکر شده است. این امتحان خاصّ معتقدان به امامت است، اراده خداوند عزّوجل بر این است که ثابت قدم ها را از افراد سست ایمان و سطحی نگر جدا نماید. چرا که برای اثبات خصلت هر چیز ابتدا باید آن را آزمود.

«وَ لَنَبلُوَنَّکُم بشَیء مِنَ الخوفِ وَ الجوعِ وَ نَقصِ مِنَ الاَموالِ وَالاَنفُسِ وَالثّمَراتِ وَ بَشِّرِالصّابِرین»

شما را امتحان می کنیم به چیزی از ترس و گرسنگی و کاستن اموال و خطر جانی و ثمرات زندگی و نوید بده به آنها که ثابت قدم هستند.بقره۱۵۵

امام صادق(ع) فرمودند: قبل از آمدن مهدی، علاماتی برای امتحان مؤمنین خواهد بود. این امتحان که خداوند می فرماید: به چیزیاز ترس، که این ترس بیماری های گوناگون خواهد بود و گرسنگی، بالا رفتن قیمت ها، کاستن مال، قحطی، خطر جانی، مرگ شایع و زیاد، نقص ثمرات زندگی و نیامدن باران است. پس در آن موقع به آنها که در عقیده به ما ثابت می مانند، نوید بده، سپس فرمود: این تأویل آیه است و هیچکس جز آنها که راسخ در علم هستند تأویل قرآن را نمی دانند و ماییم راسخان در علم.(بحارالانوار ج ۱۳ ص ۲۷۰)

«فَلا اُقسمُ بالخُنَّس، اَلجَوار الکَُنَّس»

چنین نیست، قسم یاد می کنم به ستارگان باز گرداننده! که به گردش آیند و در مکان خود رخ پنهان کنند.تکویر ۱۵و۱۶

امام باقر(ع)فرمودند: این مولودی در آخرالزمان است، او مهدی این عترت است و برای او حیرت و غیبتی خواهد بود که اقوامی در آن گمراه شوند و اقوامی نیز هدایت یابند و خوشا بر تو اگر او را دریابی و خوشا بر کسی که او را دریابد.(کمال الدین ج۱ص۶۰۲)

امیرالمؤمنین(ع)فرمودند: هر آیینه مبتلاء شوید مبتلاء شدنی، و غربال شوید، غربال شدنی و تازیانه زده شوید چنانکه دیک را تازیانه می زنند تا آنکه بالای شما پایین شود و زیر شما بالا گردد.(نهج البلاغه خطبه ۱۶)

امیرالمؤمنین(ع)فرمودند: آن حضرت از چشم مردم نهان خواهد شد تا مردمان گمراه از غیر گمراه مشخص شوند.(بحارالانوارج۲۸ص۷۰)

امام سجاد(ع)فرمودند: مدت غیبت دوم آنقدر طول می کشد که اکثر مردم از اعتقادی که به آن حضرت دارند برگردند و در آن ثابت نمانند مگر کسی که به یقین قوّتی داشته باشد و معرفتش درست باشد و در نفس خود در احکام ما ننگی نبیند و به ما اهل بیت تسلیم نماید.(کمال الدین ج۱ص۲۲۳)

امام باقر(ع)فرمودند: هیهات! هیهات! فرج نخواهد رسید تا شما غربال شوید (و سه بار تکرار کردند) و افراد پاک و مخلص باقی بمانند.(بحارالانوار ج۵۱ ص ۱۱۳)

امام باقر(ع)فرمودند: بپرهیزید از فاش کردن خصوصیات قیام کننده که روزگاری امام شما از دیده ها پنهان خواهد شد و شما در فشار آزمایش قرار گیرید تا آنجا که بگویند او وفات کرد، کشته شد، به کدام درّه افتاد، ولی دیده اهل ایمان بر او اشک بارد و شما مانند کشتی های گرفتار امواج دریا متزلزل و سرنگون شوید و نجات و خلاصی نیست جز برای کسی که خدا از او پیمان گرفته و ایمان را در دلش ثبت کرده و به وسیله روحی از جانب خود تقویّتش نمود.(اصول کافی ج۱ص۳۳۶)

امام صادق(ع)فرمودند: هیهات! هیهات! نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه غربال شوید. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه مؤمن و متزلزل شما از هم جدا شوند. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه آزمایش شوید. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه ناامید شوید. نه به خدا قسم آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر بعد از آنکه شقی و بدبخت به شقاوتش برسد و سعید و نیک انجام به سعادتش دست یابد. (اثبات الهدات ج۳ص۵۱۰)

امام صادق(ع)فرمودند: حال قیام کننده ما چنین خواهد بود و ایّام غیبتش طولانی خواهد بود تا آنکه حق خالص شود و ایمان از کدورت کفر و نفاق جدا گردد. زیرا که به سبب غیبت آنان که از شیعه دانسته شدندو در واقع اهل نفاق و صاحبان طینت خبیثه باشند، از دین خارج شوند و مرتد گردند.(دارالسّلام ص۲۲۹)

امام صادق(ع)فرمودند: سبب این امتحان شدید در این عصر آن است که روی زمین از کثافات باطن در زمان ظهور آن بزرگوار بالمدّت(به طور کلّی) پاک گردد چنانکه در زمان نوح(ع) گردید. (دارالسّلام ص۱۴۵)

امام صادق(ع)فرمودند: به خدا سوگند که ایّامی فرا خواهد رسید که امامتان از دیده ها پنهان خواهد شد و شما امتحان خواهید شد. عدّه ای گویند مُرد یا کشته شد و عدّه ای گویند کجا رفته است؟ چشم های مؤمنان برای او اشک خواهد ریخت و دچار امواج حوادث و بلاها خواهید شد، همان طور که کشتی ها دچار امواج دریاها می شوند. پس کسی نجات می یابد که خداوند از او پیمان گرفته باشد و ایمان در قلبش حک شده باشد و به وسیله روحی از جانب خود آن را یاری نماید.(بحارالانوارج۵۲ص۱۴۷)

امام کاظم(ع)فرمودند: صاحب این امر غیبتی دارد که در آن معتقدان به امامت هم از اعتقاد خود بر می گردنند. این چیزی نیست جز امتحانی از جانب خدای عزّوجل که خلق خود را به وسیله آن می آزماید.(اصول کافی ج۲ص۱۳۲) ابتلاء و امتحان به فرموده بسیاری از احادیث و روایات اهل بیت(ع)، امتحان، یکی از حکمت ها و علّت هایی است که برای غیبت ذکر شده است. این امتحان خاصّ معتقدان به امامت است، اراده خداوند عزّوجل بر این است که ثابت قدم ها را از افراد سست ایمان و سطحی نگر جدا نماید. چرا که برای اثبات خصلت هر چیز ابتدا باید آن را آزمود.

«وَ لَنَبلُوَنَّکُم بشَیء مِنَ الخوفِ وَ الجوعِ وَ نَقصِ مِنَ الاَموالِ وَالاَنفُسِ وَالثّمَراتِ وَ بَشِّرِالصّابِرین» شما را امتحان می کنیم به چیزی از ترس و گرسنگی و کاستن اموال و خطر جانی و ثمرات زندگی و نوید بده به آنها که ثابت قدم هستند.بقره۱۵۵ امام صادق(ع) فرمودند: قبل از آمدن مهدی، علاماتی برای امتحان مؤمنین خواهد بود. این امتحان که خداوند می فرماید: به چیزیاز ترس، که این ترس بیماری های گوناگون خواهد بود و گرسنگی، بالا رفتن قیمت ها، کاستن مال، قحطی، خطر جانی، مرگ شایع و زیاد، نقص ثمرات زندگی و نیامدن باران است. پس در آن موقع به آنها که در عقیده به ما ثابت می مانند، نوید بده، سپس فرمود: این تأویل آیه است و هیچکس جز آنها که راسخ در علم هستند تأویل قرآن را نمی دانند و ماییم راسخان در علم.(بحارالانوار ج ۱۳ ص ۲۷۰) «فَلا اُقسمُ بالخُنَّس، اَلجَوار الکَُنَّس» چنین نیست، قسم یاد می کنم به ستارگان باز گرداننده! که به گردش آیند و در مکان خود رخ پنهان کنند.تکویر ۱۵و۱۶

امام باقر(ع)فرمودند: این مولودی در آخرالزمان است، او مهدی این عترت است و برای او حیرت و غیبتی خواهد بود که اقوامی در آن گمراه شوند و اقوامی نیز هدایت یابند و خوشا بر تو اگر او را دریابی و خوشا بر کسی که او را دریابد.(کمال الدین ج۱ص۶۰۲)

امیرالمؤمنین(ع)فرمودند: هر آیینه مبتلاء شوید مبتلاء شدنی، و غربال شوید، غربال شدنی و تازیانه زده شوید چنانکه دیک را تازیانه می زنند تا آنکه بالای شما پایین شود و زیر شما بالا گردد.(نهج البلاغه خطبه ۱۶)

امیرالمؤمنین(ع)فرمودند: آن حضرت از چشم مردم نهان خواهد شد تا مردمان گمراه از غیر گمراه مشخص شوند.(بحارالانوارج۲۸ص۷۰)

امام سجاد(ع)فرمودند: مدت غیبت دوم آنقدر طول می کشد که اکثر مردم از اعتقادی که به آن حضرت دارند برگردند و در آن ثابت نمانند مگر کسی که به یقین قوّتی داشته باشد و معرفتش درست باشد و در نفس خود در احکام ما ننگی نبیند و به ما اهل بیت تسلیم نماید.(کمال الدین ج۱ص۲۲۳)

امام باقر(ع)فرمودند: هیهات! هیهات! فرج نخواهد رسید تا شما غربال شوید (و سه بار تکرار کردند) و افراد پاک و مخلص باقی بمانند.(بحارالانوار ج۵۱ ص ۱۱۳)

امام باقر(ع)فرمودند: بپرهیزید از فاش کردن خصوصیات قیام کننده که روزگاری امام شما از دیده ها پنهان خواهد شد و شما در فشار آزمایش قرار گیرید تا آنجا که بگویند او وفات کرد، کشته شد، به کدام درّه افتاد، ولی دیده اهل ایمان بر او اشک بارد و شما مانند کشتی های گرفتار امواج دریا متزلزل و سرنگون شوید و نجات و خلاصی نیست جز برای کسی که خدا از او پیمان گرفته و ایمان را در دلش ثبت کرده و به وسیله روحی از جانب خود تقویّتش نمود.(اصول کافی ج۱ص۳۳۶)

امام صادق(ع)فرمودند: هیهات! هیهات! نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه غربال شوید. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه مؤمن و متزلزل شما از هم جدا شوند. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه آزمایش شوید. نه به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر اینکه ناامید شوید. نه به خدا قسم آنچه چشم انتظار آن هستید نخواهد شد مگر بعد از آنکه شقی و بدبخت به شقاوتش برسد و سعید و نیک انجام به سعادتش دست یابد. (اثبات الهدات ج۳ص۵۱۰)

امام صادق(ع)فرمودند: حال قیام کننده ما چنین خواهد بود و ایّام غیبتش طولانی خواهد بود تا آنکه حق خالص شود و ایمان از کدورت کفر و نفاق جدا گردد. زیرا که به سبب غیبت آنان که از شیعه دانسته شدندو در واقع اهل نفاق و صاحبان طینت خبیثه باشند، از دین خارج شوند و مرتد گردند.(دارالسّلام ص۲۲۹)

امام صادق(ع)فرمودند: سبب این امتحان شدید در این عصر آن است که روی زمین از کثافات باطن در زمان ظهور آن بزرگوار بالمدّت(به طور کلّی) پاک گردد چنانکه در زمان نوح(ع) گردید. (دارالسّلام ص۱۴۵)

امام صادق(ع)فرمودند: به خدا سوگند که ایّامی فرا خواهد رسید که امامتان از دیده ها پنهان خواهد شد و شما امتحان خواهید شد. عدّه ای گویند مُرد یا کشته شد و عدّه ای گویند کجا رفته است؟ چشم های مؤمنان برای او اشک خواهد ریخت و دچار امواج حوادث و بلاها خواهید شد، همان طور که کشتی ها دچار امواج دریاها می شوند. پس کسی نجات می یابد که خداوند از او پیمان گرفته باشد و ایمان در قلبش حک شده باشد و به وسیله روحی از جانب خود آن را یاری نماید.(بحارالانوارج۵۲ص۱۴۷)

امام کاظم(ع)فرمودند: صاحب این امر غیبتی دارد که در آن معتقدان به امامت هم از اعتقاد خود بر می گردنند. این چیزی نیست جز امتحانی از جانب خدای عزّوجل که خلق خود را به وسیله آن می آزماید.(اصول کافی ج۲ص۱۳۲)

غضب الهی

یکی ازحکمت هاوعلّت های که برای غیبت حضرت حجّت ذکر شده است وبه خود مردم برمی گردد،مسأله غضب خداوند بر امّت قدر نشناس پیامبر(ص) می باشد.نعمت حضور ائمه(ع) فضل بزرگی از جانب خدا بر امّت اسلام بوده است که متأسفانه به خاطر معاصی خود، مبتلا به سلب آن گشته و در اثر غضب خدا برخلق، امام عصر(عج) از دیدگان آنها مخفی گشته است.

«اِنَََََّ الله لا یُغََیّرُ ما بِقَومِ حَتّی یُغَیّروا ما بِاَنفُسِهِِم»

خداوند وضعیّت یک گروه را تغییر نمی دهد مگر آنکه آنها خودشان وضع خود را دگرگون کنند.رعد ۱۱

امام باقر(ع) فرمودند: قضای حتمی خدا این است که اگر به بنده اش نعمتی عطا نماید آن نعمت را از او نمی گیرد مگر اینکه گناهی مرتکب شود که مستحقّ سلب آن نعمت می شود.( تفسیر نورالثقلین ج ۲ ص ۴۸۸ )

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: زمین از حجّت های الهی خالی نمی ماند ولی خداوند به دلیل ستم پیشه بودن خلق و ستم و زیاده روی، آنان را از وجود حجّت بی بهره می سازد.(غیبت نعمانی ص ۲۳)

امام باقر(ع) فرمودند: به درستی که خدای تعالی قرار داده بود وقت این امر(ظهور) را در سنه هفتاد، پس چون حسین(ع) کشته شد، شدید شد غضب خدا بر اهل زمین، پس تأخیر انداخت آن را تا سال صد و چهل. ما شما را خبر دادیم، شما خبر ما را نشر کردید و پرده سِّر را کشف نمودید، پس خدای تعالی آن را تأخیر انداخت و پس از آن برای آن وقتی قرار نداد.( غیبت شیخ طوسی )

امام باقر(ع) فرمودند: هنگامی که خداوند تبارک و تعالی از آفریدگانش خشمگین شود ما اهل بیت را از آنان دور می نماید.( بحار الانوار ج ۵۲ ص ۹۰ )

امام صادق(ع) فرمودند: شدید ترین خشم خدا بر بندگانش زمانی است که حجّت خود را از آنان مخفی بدارد و بر آنان آشکار نگردد، البته خداوند دانسته است که اولیاء او در تردید واقع نمی شوند و اگر می دانست که آنان در شک می افتند یک چشم بر هم زدن حجّت خود را از آنان نهان نمی ساخت.(کمال الدین ج ۲ ص ۳۳۹)

امام زمان(عج) فرمودند: پدرم به من وصیّت کرده کنار قومی که خداوند به ایشان غضب کرده و ایشان را لعن نموده در دنیا و آخرت و عذابی دردناک خواهند داشت، نباشم.(غیبت نعمانی باب ۱۴ ش ۵۳ ) نا سپاسی امّت و بی وفایی

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: شما به خاطر ظلم و ستم هایی که بر فرزندان من خواهید داشت به این مسئله(غیبت) و سختی های آن دچار خواهید شد.(بشارت الاسلام ص ۶۳۰)

امام باقر(ع) فرمودند: شما مردمی هستید که از اعماق دل و صمیم قلب ما را دوست می دارید ولی عمل شما با این محبّت سازگار نیست، به خدا سوگند اختلاف اصحاب و  یاران ما درست نمی شود و به همین دلیل صاحب شما از دست شما گرفته می شود(از دیده ها نا پدید می شود).(بحارالانوار ج ۵۲ ص ۱۱۰)

امام زمان(عج) فرمودند:پس ما را از آنان پوشیده نمی گرداند مگر همان چیزهای ناخوشایندی که از آنها به ما می رسد و ما از آنها انتظار نداریم.(بحارالانوار ج ۵۳ ص ۱۷۷)

امام زمان(عج) فرمودند: اگر شیعیان ما همه یک دست بودند و گناه نمی کردند، ظهور به تأخیر نمی افتاد.( کمال الدین ص ۳۴۳ )

امام زمان(عج) فرمودند:اگر شیعیان ما که خداوند آنان را در اطاعتشان یاری دهد در وفای به پیمانی که از ایشان گرفته شده یکدل و مصمّم باشند نعمت لقای ما از آنان به تأخیر نیفتد و سعادت دیدار ما برای آنان همراه با معرفتی کامل و درست نسبت به ما به سرعت نصیبشان گردد.(مکیال المکارم ج۲ص۳۱۷)